| Ngũ hạ phần kết 五下分結 pañca āvarabhāgiya-saṃyojanāni | |||||
|
Năm loại phiền não trói buộc chúng sanh hữu tình ở Dục giới. Sở dĩ gọi là hạ phần là bởi vì nó ở hạ giới, tức Dục giới, khác với thượng giới, tức là Sắc giới và Vô sắc giới.
Tên đầy đủ là Ngũ thuận hạ phần kết, gọi tắt là Ngũ hạ kết hoặc Ngũ hạ. Câu-xá luận, quyển 21, ghi: "Năm hạ phần kết là gì? Đó là Thân kiến, Giới thủ kiến, Nghi, Dục tham, Sân khuể. Chúng được gọi là Thuận hạ phần (avarabhāgīya) bởi vì chúng có liên hệ và thuận hợp với “phần ở phía dưới” (avarabhāga), tức chỉ cho Dục giới (Vibhāā, 49, 2). Như vậy trong số này có hai kiết sử khiến cho người ta không thể vượt qua được Dục giới và ba kết sử khiến cho người ta phải trở lại Dục giới. Dục tham và sân khuể ngăn chận sự xuất ly Dục giới; thân kiến và hai loại kết sử còn lại làm cho những người đã xuất ly Dục giới phải trở lại ở đó; chúng không giống như viên cai ngục và các ngục tốt. 1. Dục kết: những phiền não tham dục. 2. Sân kết: những phiền não giận hờn. 3. Thân kiến kết: phiền não ngã kiến, chấp ngã. 4. Giới thủ kết: phiền não giữ gìn những giới luật phi lý, vô đạo. 5. Nghi kết: phiền não nghi ngờ chân lý. |
|||||