Trong Phật giáo, chuông là pháp khí dùng làm hiệu lịnh trong chốn ṭng lâm, tự viện.
Tiếng chuông buổi sáng trước nhanh sau chậm dần, là để cảnh tỉnh, đánh thức đại chúng đêm dài đă qua, chớ có buông lung, tham đắm ngủ nghỉ nữa. Tiếng chuông buổi chiều trước chậm sau nhanh dần, là để đại chúng đề cao cảnh giác rằng ḿnh sắp đi vào đường mê, nhớ ngủ ít thôi, đừng để hôn muội. Cho nên, trong chốn ṭng lâm, khởi đầu một ngày bằng tiếng chuông, mà kết thúc cũng bằng tiếng chuông.
Có một hôm, thiền sư Dịch thượng vừa trong thiền định trở ra chợt nghe tiếng chuông từng hồi du dương, thiền sư đặc biệt chú ư lắng nghe, cho đến khi tiếng chuông dừng lại hẳn. Ông cho gọi thị giả đến hỏi :
- Sáng nay ai thỉnh chuông thế ?
Thị giả hồi đáp :
- Bạch thầy là do một chú sa-di vừa mới xuất gia.
Thiền sư bảo thị giả đi gọi chú sa-di đến, rồi hỏi :
- Sáng nay chú thỉnh chuông, tâm trạng chú thế nào ?
Chú sa-di không biết v́ sao thiền sư hỏi ḿnh như thế, nhưng cứ thật t́nh trả lời :
- Dạ, bạch thầy, không có tâm trạng ǵ đặc biệt ! Chỉ biết việc thỉnh chuông là thỉnh chuông mà thôi.
Thiền sư nói :
- Sao lại không có ǵ đặc biệt ? Lúc chú thỉnh chuông, trong tâm chú nhất định có nghĩ điều ǵ đó ? Bởi v́ sáng nay ta nghe tiếng chuông, ta thấy trong âm thanh có sự trong sáng, rất cao quư, đó là do người thỉnh chuông rất chánh tâm, thành ư mới có thể thỉnh được chuông phát ra âm thanh như vậy.
Chú sa-di nhớ lại, thưa với thiền sư rằng :
- Bạch thầy ! Kỳ thật con cũng không có ư niệm ǵ đặc biệt khi thỉnh chuông. Chỉ là, hồi con chưa đi tu, thầy con có dạy, lúc thỉnh chuông phải coi chuông như Phật, phải chí thành, giữ giới, kính chuông như kính Phật ; thỉnh chuông th́ cũng giống như ngồi thiền, tụng kinh, lễ bái.
Thiền sư Dịch thượng nghe chú sa-di tŕnh bày th́ vô cùng vừa ư, đôi ba phen nhắc nhở :
- Từ nay về sau con làm bất cứ việc ǵ cũng đều phải giữ tâm thiền giống như việc đánh chuông sáng hôm nay, chớ đừng quên mất !
Chú sa-di từ khi c̣n nhỏ đă thực tập thành thói quen thận trọng kính cẩn, không chỉ việc thỉnh chuông mà làm bất cứ việc ǵ, nghĩ việc ǵ… cũng đều ghi nhớ lời dạy của bổn sư và lời khai thị của thiền sư Dịch thượng, luôn luôn giữ tâm thiền. Chú sa-di ấy sau này chính là Thiền sư Sâm điền Ngộ do.
Thiền sư Dịch thượng không những chỉ biết người, mà từ trong tiếng chuông có thể nh́n thấy phẩm chất đạo đức của người, đó cũng là do ngài có thiền tâm. Ngạn ngữ có câu : « Muốn biết người có chí hay không, hăy xem việc nấu cơm, quét nhà của họ », « Xem từ việc nhỏ mà biết việc lớn ». Thiền sư Sâm điền Ngộ do khi c̣n sa-di nhỏ tuổi đă có thể dùng tâm thiền để thỉnh chuông, biết kính chuông như kính Phật, cho nên sau này lớn lên trở thành một thiền sư kiệt xuất ! Điều này cho thấy, phàm làm bất cứ việc ǵ với tâm thiền th́ đều thành tựu mỹ măn.
|
