Trang chủ En français Tin tức H́nh ảnh Thơ Văn Âm nhạc
Phật pháp căn bản
của Hoằng Nhất đại sư
Thích Nguyên Hùng dịch


Hôm nay tṛ chuyện với quư vị, tôi xin được nhắc nhở những người xuất gia trẻ bốn điều: một là tích phước, hai là tập lao, ba là tŕ giới, bốn là tự tôn.

1. Tích phước

Tích là tích góp, giữ ǵn, mến tiếc. Phước là phước đức. Chúng ta phải biết phước báo từ đâu mà có, để giữ ǵn và bồi đắp, đừng tiêu sài lăng phí. Các bạn trẻ nên biết rằng, vào thời mạt pháp, phước báo của con người rất là mỏng, nếu không biết giữ ǵn, phước mỏng đă hưởng hết rồ, th́ tương lai chắc chắn không tránh khỏi bệnh khổ. Người xưa có nói, “niềm vui mà đến tột cùng th́ nỗi buồn xuất hiện” (lạc cực sanh bi), điều này cũng có nghĩa phước hết th́ họa đến! Tôi nhớ, hồi c̣n nhỏ, phụ thân tôi nhờ người viết một đôi câu đối lớn, đó là câu đối của Lưu Văn Định, thời nhà Thanh, treo trên cao giữa đại sảnh, phần đầu câu đối là “Tích thực, tích y, phi vi tích tài duyên tích phước”, nghĩa là cất giữ lương thực, y áo, chẳng bằng cất giữ tài đức, phước thiện. Anh tôi thường dạy tôi học câu đối này. Tôi học thuộc rồi, từ đó về sau, mỗi lần mặc áo hoặc ăn cơm, tôi đều thận trọng, một hạt cơm cũng không dám tùy ư vứt bỏ. Hơn nữa, mẫu thân tôi cũng thường hay dạy, quần áo mặc trên người phải giữ ǵn cẩn thận, chớ làm rách hoặc để bẩn. Bởi v́ mẹ và anh sợ tôi không biết thương tiếc hạt cơm, manh áo sẽ tổn phước, đoản mạng mà chết sớm, cho nên thường xuyên giáo dục tôi như vậy.

Quư vị biết không, lúc tôi mới năm tuổi, th́ phụ thân tôi đă qua đời! Bảy tuổi tôi mới học viết chữ, hễ cầm giấy là viết một cách cẩu thả, không một chút tiết kiệm. Mẹ tôi trông thấy, nghiêm nghị nói: “Này con! Con phải biết rằng, lúc ba con c̣n sống thường dạy, không được làm hỏng một tờ giấy, mà dù một mảnh giấy cũng không được tùy tiện vức bỏ”. Mẹ tôi nói như vậy cũng là cách tích phước!

Tôi nhờ được giáo dục trong một gia đ́nh như vậy, cho nên những bài học đó thấm sâu vào trong năo từ thời tuổi thơ; sau này khi đă lớn tuổi, không lúc nào tôi quên trân quư hạt cơm, manh áo. Rồi tôi xuất gia, cho măi đến bây giờ, cũng vẫn c̣n giữ cái thói quen này. Quư vị hăy xem đôi giày mà tôi đang mang, nó có từ thời dân quốc thứ chín, mua ở Hàng Châu, do một vị xuất gia trong khóa tu Phật thất tặng cho tôi. Nếu quư vị có thời gian, có thể đến pḥng tôi thăm chơi. Cái chăn bông tôi đang sử dụng, cũng là của người xuất gia trước đă dùng. C̣n cây Dương cầm th́ được mua từ năm Dân quốc đầu tiên. Những đồ dùng này nếu bị rách nát hoặc hư hao, th́ nhờ người khâu vá lại, v́ cũ và mới cũng như nhau mà thôi. Rơ ràng là c̣n dùng được nên tôi mới dùng! Nhưng những vật dụng khác, như áo quần, giày cỏ, áo la hán, th́ dùng năm sáu năm một bộ. Ngoài những thứ này ra, tất cả y áo và đồ vật khác, là tôi đă dùng từ hồi c̣n tại gia hoặc là từ hồi mới xuất gia đến bây giờ.

Trước nay thường có người tặng cho tôi áo quần mới, hoặc một vài đồ dùng quư giá, nhưng tôi đem cho người khác hết. Bởi v́ tôi biết phước ḿnh mỏng, nên không dám dùng đồ tốt. Ăn uống cũng vậy, chỉ khi nào bệnh hoạn mới bồi bổ chút ít, c̣n những lúc b́nh thường th́ ăn ǵ cũng được, không dám ăn uống tùy tiện hoang phí.

Chủ trương tích phước không phải chỉ một ḿnh tôi, mà đại lăo Ḥa thượng Ấn Quang, bậc đại đức của tông Tịnh độ, cũng chủ trương như vậy. Có người cúng dường cho Ngài những thực phẩm bổ dưỡng như Bạch mộc nhĩ, ngài không dùng mà đem cúng dường lại cho pháp sư Đế Nhàn ở chùa Quán Tông. Người ta hỏi ngài: “V́ sao thầy không dùng”? Ngài trả lời: “Phước báo của tôi không có bao nhiêu, nên chẳng dám tiêu thụ”.

Đại lăo Ḥa thượng Ấn Quang tính t́nh cương trực, b́nh thường đối với người, chỉ hỏi những điều đáng hỏi, không vị nể t́nh cảm và thể diện. Cách đây mấy năm, có một vị đệ tử năm giới, là một cư sĩ có tiếng ở đảo Cổ Lăng, đến thăm ngài và cùng ngài dùng cơm. Vị cư sĩ này dùng cơm xong trước, lăo Ḥa thượng trông thấy trong bát anh ta c̣n xót lại một vài hạt cơm, thế là, không khách khí, Ḥa thượng lớn tiếng bảo: “Anh có phước thật nhiều, cho nên mới tùy tiện hoang phí những hạt cơm như vậy. Hăy đem đến đây cho tôi dùng”!

Quư vị! Những điều tôi nói trên đây cần phải nên ghi nhớ! Phải biết rằng: chúng ta có mười phần phước báo th́ chỉ nên sử dụng hai ba phần, phần c̣n lại để sau này mà dùng; nếu như quư vị có thể phát tâm bồ đề, nguyện đem phước báo của ḿnh bố thí cho tất cả chúng sanh, tất cả đều cùng hưởng thụ, th́ là tốt nhất.

2. Tập lao

Tập tức là luyện tập, lao tức là lao động. Quư vị hăy nh́n thân thể của tôi, trên có hai tay, dưới có hai chân, quư vị có biết v́ sao không? Là v́ nó sanh ra để cho con người lao động, làm việc. Nếu không đem nó vận dụng vào công việc, th́ không những bỏ phế chân tay, mà đối với thân thể cũng có hại, vô ích. Nói một cách khác, nếu thường xuyên luyện tập, lao động th́ thân thể được khỏe mạnh. Ngoài ra, chúng ta nên biết, lao động vốn là bổn phận hàng đầu của loài người, chứ không phải chỉ những người xuất gia tầm thường như chúng ta mới lao động. Ngay cả đức Phật cũng lao động, làm việc. Tôi sẽ kể cho quư vị nghe những công việc mà đức Phật đă làm.

Đức Phật ở đây là Phật Thích Ca Mâu Ni. Người ta thường nghĩ rằng, đức Phật lúc c̣n tại thế, chắc cũng giống như Ḥa thượng phương trượng, có thầy mang y bát, có thầy thị giả, thường xuyên túc trực hầu hạ, và bản thân đức Phật th́ không cần phải làm ǵ hết. Nhưng không phải như vậy! Có một hôm, đức Phật thấy một khoảng sân không được sạch sẽ, Ngài liền tự tay cầm chỗi quét dọn. Rất nhiều vị đệ tử lớn của Ngài trông thấy, bèn vội vàng đến cùng Ngài quét dọn. Chỉ trông nháy mắt, khoảng sân trở nên sạch đẹp, đức Phật nh́n rất hoan hỷ. Liền sau đó đức Phật đi đến giảng đường thuyết pháp, Ngài dạy rằng: “Những người quét dọn đất già lam, được năm thứ công đức…”

Một lần khác, đức Phật cùng Ngài A Nan trên đường du hành, gặp một người uống rượu say túy lúy, nằm bất tỉnh nhân sự giữa đường; đức Phật bảo Ngài A nan khiêng hai chân, c̣n Ngài khiêng phần đầu, khiêng vị ấy đến bên cái giếng gần đó, lấy nước cho uống, và bảo A Nan tắm rửa cho y sạch sẽ.

Có lần đức Phật trông thấy cánh cửa gỗ bị hư, Ngài tự tay tháo xuống đem tu bổ lại.
Lần khác, có một đệ tử bị bệnh mà không ai chăm sóc, đức Phật hỏi: “Thầy mang bệnh thế này sao không có ai chăm sóc”? Vị đệ tử trả lời: “Trước nay trong chúng cũng có người bệnh, nhưng con chưa từng phát tâm chăm sóc ai; v́ vậy nay con bị bệnh, cũng không có ai chăm sóc cho con”. Đức Phật nghe vậy liền nói: “Không có ai chăm sóc cho thầy, th́ Như Lai sẽ chăm sóc cho thầy”. Nói rồi, Ngài đem y áo của bệnh nhân bị vướng bẩn rất ô uế ra giếng giặt giũ sạch sẽ; Ngài c̣n chùi rửa giường chơng cho sạch, rồi làm vệ sinh cho người bệnh, xong Ngài đặt vị ấy lên lại trên giường.

Qua đó có thể thấy, đức Phật của chúng ta cũng lao động, làm việc. Đức Phật đích thực của chúng ta chắc chắn không phải là tượng Phật ngồi trên bàn, mà mọi người nghĩ rằng Ngài ngồi đó hưởng phước, bao nhiêu việc khác đều đă có người khác phục vụ. Đây là sự thật, có ghi lại trong kinh luật, chứ chẳng phải chuyện do tôi nghĩ ra để kể cho quư vị nghe chơi.

Bây giờ tôi xin kể cho quư vị nghe thêm hai mẫu chuyện nữa. Trong kinh Di đà có nhắc đến tên một vị đại đệ tử là A Nậu Lâu Đà. Ngài này hai mắt bị mù ḷa, không thể tự lo cho ḿnh được. Đức Phật đích thân giúp A Nậu Lâu Đà may vá y phục, và gọi một đệ tử khác chăm sóc cho Ngài.

Một lần khác, đức Phật trông thấy một vị Tỳ kheo lớn tuổi, mắt đă kém tỏ, đang xâu chỉ vào kim để vá y, nhưng mắt quá kém, xâu hoài không được, bèn cất tiếng nhờ: “Có ai giúp tôi xâu chỉ không”! Đức Phật nghe thấy liền đáp: “Tôi giúp thầy”!

Trên đây tôi đă kể những câu chuyện có thật, để chứng minh rằng, đức Phật cũng thường xuyên lao động, làm việc. Tôi hy vọng qúy vị cũng nên noi gương đức Phật, phàm những việc ǵ mà ḿnh làm được th́ hăy sắn tay lên mà làm, đừng ỷ lại vào người khác.

3. Tŕ giới

Ư nghĩa của hai chữ tŕ giới, tôi nghĩ rằng tất cả quư vị đều đă hiểu rơ! Chúng ta khoan nói tu hành để thành Phật, thành Bồ tát, chỉ mong muốn kiếp sau được làm người, th́ ở mức giới hạn tối thiểu đó, cũng đă phải giữ ǵn năm giới cho trọn vẹn. Đáng tiếc là, ngày nay người thọ giới tuy nhiều, nhưng mà chỉ thọ giới trên danh nghĩa thôi, thực chất th́ chẳng có mấy ai giữ giới. Nên biết, sau khi thọ giới, nếu không giữ giới, th́ những tội phạm phải, so với người không thọ giới, càng nặng tội hơn. Cho nên tôi thường khuyên mọi người không nên tùy tiện thọ giới. Cho đến, thành phần hội đồng truyền giới ngày nay, ngó thấy mà đau ḷng, tôi thật sự không thể nói nên lời! Tôi nghĩ rằng, tốt hơn hết là tùy khả năng của ḿnh mà thọ giới, muôn vạn lần không nên phô trương h́nh thức bên ngoài, chỉ tự chuốc lấy khổ năo mà thôi.

Trong những giới trọng, ngoài sát, đạo, dâm, vọng, c̣n có giới không được uống rượu, ăn thịt… v́ dễ làm cho người khác chán ghét. Cho đến hút thuốc lá, mặc dù trong giới kinh không có nói, nhưng tập quán của người dân Trung Quốc, họ cũng ưa phê phán người xuất gia hút thuốc, nên chúng ta không nên hút thuốc.

4. Tự tôn

Tôn là tôn trọng, tự tôn là tự tôn trọng bản thân ḿnh. Ai cũng muốn người ta tôn trọng ḿnh, thấy người ta tôn trọng ḿnh th́ ḿnh vui mừng, nhưng tại sao ḿnh chẳng biết tự tôn trọng bản thân ḿnh? Không biết rằng muốn người ta tôn trọng ḿnh, th́ trước hết ḿnh phải biết tự trọng? Thế nào là tôn trọng bản thân ḿnh? Đó là lúc nào bản thân ḿnh cũng phải có ước muốn, có lư tưởng: ta phải làm một người vĩ đại, một người giỏi. Tỷ dụ như chúng ta muốn làm một vị cao tăng thanh tịnh, hướng dẫn những người khác tu học tiếp nối ngọn đèn chánh pháp, giống như những bậc cao tăng đến truyền giáo ở nước ta, chúng ta quan sát những hành vi của họ, để ḿnh cũng bắt chước học theo. Đây chính là điều mà chư tổ nói “bỉ kư trượng phu ngă diệc dĩ”. Lại phải có ước muốn hơn nữa, như tương lai ḿnh sẽ làm một vị Bồ tát, rồi th́ xem trong kinh, quán sát những hành động của chư vị Bồ tát, rồi tùy theo sức lực của ḿnh mà thực hành theo. Đó là tự tôn. Nhưng cũng phải biết phân biệt giữa tự tôn với cống cao ngă mạn, vốn không giống nhau. Cống cao là tự đề cao ḿnh, coi trời bằng vung, hành vi hồ đồ; tự tôn là tự ḿnh nỗ lực tinh tấn, vun bồi đạo đức bản thân ḿnh, trong đó không có một ư nghĩ, một hành vi nhỏ nhặt nào tỏ vẻ khinh chê người khác.

Các bạn trẻ, muôn vạn lần đừng bao giờ tự cho ḿnh là một đứa trẻ, một chú tiểu, cũng đừng bao giờ cho rằng ḿnh chỉ là một người xuất gia b́nh thường, nào dám có ư nghĩ làm cao tăng, đại đức, nói ǵ làm Bồ tát. Đừng bao giờ có ư nghĩ như vậy! Phàm việc ǵ cũng bắt đầu nơi chính bản thân ḿnh, đặc biệt là bắt nguồn từ nơi con người có ư chí và nghị lực cao thượng, th́ không việc ǵ là làm không được.

Các bạn trẻ nếu suy nghĩ rằng ta không dám hy vọng làm cao tăng, làm Bồ tát, th́ cuộc sống sẽ tùy tiện, thậm chí sẽ tự ruồng bỏ ḿnh, dễ dàng đi đến chỗ sa ngă, đọa lạc, như vậy không phải là rất nguy hiểm hay sao? Các bạn phải biết rằng, tuổi tuy c̣n ít, nhưng ư chí và nghị lực th́ bất phàm!

Tôi vẫn thường hay nói một câu với quư vị rằng, chúng ta theo Phật xuất gia tu học, cái vị trí mà chúng ta đang đứng vô cùng tôn quư. Nếu chỉ nói về h́nh thức thôi, th́ việc cao tóc, đắp áo cà sa thôi, cũng đă làm thầy của trời người rồi. Quốc vương, chư thiên, và loài người đều đến lễ bái, chúng ta đâu thể ngồi yên mà thọ nhận được. Các bạn có biết được đạo lư này không? Từ nay trở về sau, các bạn phải biết tự tôn trọng bản thân ḿnh, muôn vạn lần không nên phóng ư, buông lung tùy tiện.

Trên đây là bốn điều căn bản, mà tất cả những người xuất gia, nhất là những người xuất gia trẻ, phải đặc biệt chú ư. Ngoài ra, tôi không c̣n biết nói ǵ nhiều. Không bao lâu nữa tôi phải nhập thất bế quan, không có thời gian và cơ hội để cùng đàm đạo với quư vị, thật là không phải! Tuy nhiên, trong thời gian nhập thất, mỗi tháng bốn ngày, tôi vẫn duy tŕ thời khóa giảng luật, vậy nếu có thời gian, quư vị có thể đến tham dự! Hôm nay được tṛ chuyện với quư vị, tôi vô cùng hạnh phúc. Tôi hy vọng rằng, quư vị sẽ ghi nhớ bốn điều tôi vừa nói vào trong tâm khảm, để luôn luôn tự nhắc nhở ḿnh, tinh tấn hành đạo. Thời gian nói chuyện cũng đă nhiều, khiến quư vị mệt mỏi tinh thần, thật là không phải, xin quư vị thứ lỗi cho! Nam Mô A Di Đà Phật.

Phật pháp căn bản

Vu Lan
Tịnh Độ
Phật học thường thức
Phật đản
Lời Phật dạy
Chuyện đời - Chuyện đạo


Chuyện đời - Chuyện đạo
Chuyện đời - Chuyện đN

Chuyện đời - Chuyện đạo
Chuyện đời -

Chuyện đời - Chuyện đạo
Chuyện đời - Chuy&#

Chuyện đời - Chuyện đạo
Chuyện đ

Chuyện đời - Chuyện đạo
Chuyện đời

Chuyện đời - Chuyện đạo
Chuyện đời - Chuyện đạo

Chuyện đời - Chuyện đạo
Chuyện đ

Tịnh Độ
Tịnh Độ841;t-La Lạt-Ma#273;ường đến chùas

Vu Lan
Vu Lanu Têt 2008&

Vu Lan
Vu Lanu Têt 2008ồ chỉ dN

Tịnh Độ
Tịnh Đ

Niệm Phật
Hồi đức Phật c̣n tại thế, các Phật tử thường hướng về trú xứ mà Ngài và chúng Tăng đang cự ngụ để đảnh lễ và xưng niệm danh hiệu của Như lai, đầy đủ mười hiệu, để tỏ ḷng cung kính, tri ân, và cầu nguyện ...

Niệm
Trong Phật giáo, ‘niệm’ là một thuộc tính của tâm, gọi là tâm sở pháp; nó được xếp vào một trong năm loại tâm sở biệt cảnh...

Du già
Du-già (Yoga), trong quá khứ xa xưa, vốn là một phương pháp tu hành của các tín đồ thuộc nhiều tôn giáo ở Ấn độ. Phạn ngữ Yoga, mà tiếng Tây tạng đọc là Rnal-ḥbyor, có nghĩa là ‘tương ưng’, tức là dùng phương pháp điều hoà hơi thở để nhiếp tâm khiến cho đạt được trạng thái tương ưng với chánh lư...

Ngày tận thế
Một ngày nữa lại trôi qua, tuổi đời ngắn lại, như cá sống trong môi trường mà nước mỗi ngày mỗi cạn dần, hỏi có ǵ vui ? Cho nên mọi người hăy gắng siêng năng tu tập, gấp rút như chữa lửa đang cháy trên đầu...
Website: http://chuavanhanh.free.fr
Email: chuavanhanh@free.fr